HELENE DUTRIEU KRIJGT HAAR EIGEN STRAAT EN MUURSCHILDERING IN DE NOORDWIJK
Stad Brussel doopt de vernieuwde fiets- en voetgangersverbinding tussen de Groendreef en de Hélihavenlaan om tot de Hélène Dutrieustraat. Hélène Dutrieu was een pionier op vele vlakken met een leven dat leest als een boek. Haar straat grenst aan het nieuwe voorplein voor de Klavertje 4 basisschool waar de heraanleg in de eindfase zit. Op de zijgevel van de basisschool liet de Stad ook een muurschildering ter ere van Dutrieu plaatsen. Het gaat om een illustratie van Hélènes talenten en werd uitgevoerd door de Gentse kunstenares helen b.
Wie was Hélène Dutrieu?
Hélène Dutrieu (1877-1961) was een Belgische wielrenster, stuntvrouw en pilote. Op haar veertiende krijgt ze de fietsmicrobe te pakken en neemt ze deel aan verschillende wielerwedstrijden voor vrouwen. In 1896 wordt ze de allereerste vrouwelijke wereldkampioene in het wielrennen.
Fietsende en koersende vrouwen zijn eind 19de eeuw nog een curiosum. Niet alleen wordt er neergekeken op sportende vrouwen, ze worden ronduit bespot. Fietsen – en zeker wielrennen – wordt zoals vele sporten immers geassocieerd met kracht en mannelijkheid. De inspanningen die gepaard gaan met het fietsen, zijn zogezegd strijdig met de elegantie en lichaamsbouw van het ‘zwakke geslacht’. Om vrouwen het fietsen te ontmoedigen, worden allerlei medische argumenten bovengehaald zoals het risico op onvruchtbaarheid.
Rond de eeuwwisseling wordt het bovendien steeds moeilijker om de kost te verdienen als wielrenner en Hélène stelt vast dat ze tot drie keer minder verdiend dan haar mannelijke collega’s. Ze stopt als wielrenner en trekt naar Parijs voor een korte carrière als comédienne en stuntvrouw. Met haar fietsact “La Fléche Humaine”, verovert ze Europa.
In 1910 behaalt Hélène als eerste Belgische vrouw en tweede vrouw ter wereld haar vliegbrevet. Ze reist de wereld rond en wint verschillende vliegwedstrijden. Een absolute primeur voor vrouwen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog doet ze dienst als luchtwacht en beschermt ze Parijs vanuit de lucht tegen Duitse aanvallen.
Haar naam wordt vereeuwigd in een wijk met een eigen bijzondere luchtvaargeschiedenis. In een niet zo ver verleden lag op de plek waar het Maximiliaanpark zich bevindt immers een helihaven. Na de bouw van deze haven werd ook de laan die erop uitgeeft omgedoopt tot de Helihavenlaan.
Bevoegd schepen voor Stedenbouw en Openbare Ruimten Anaïs Maes (Vooruit.brussels): "Hélène Dutrieu groeide op in een patriarchaal tijdperk met weinig mogelijkheden voor vrouwen. Ze brak niet alleen met het keurslijf dat haar als vrouw werd opgelegd, ze baande zich een weg in sectoren die zelfs vandaag nog overwegend mannelijk zijn. Om deze en vele andere redenen verdient ze het om een plek te krijgen in ons openbaar domein en collectieve geheugen.“
Rue Hélène Dutrieustraat
De Hélène Dutrieustraat vormt een belangrijke zachte schakel tussen de Groendreef en de Helihavenlaan. Haar straat grenst aan een volledig vernieuwd voorplein en schooltuin ter hoogte van de basisschool Klavertje 4 in de Helihavenlaan.
Vanaf heden prijkt haar naam op een nieuw straatnaambordje en haar beeltenis op een muurschildering. Het fresco is een drieluik ter ere van Hélènes talenten en werd uitgedacht en uitgevoerd door de Gentse kunstenares helen b.
"Te lang hebben de namen van onze straten, pleinen en monumenten een geschiedenis weerspiegeld die voornamelijk door en voor mannen is geschreven. Deze krachtige symbolische daad weerspiegelt het engagement van de Stad Brussel om een inclusieve ruimte te creëren." zegt Lydia Mutyebele, schepen van Gelijke Kansen.
"Hélène Dutrieu was een van de meest onverschrokken vrouwen van haar tijd, maar weinig mensen kennen haar naam. Met deze nieuwe street art muurschildering heeft de Stad Brussel de kunstenares helen b uitgenodigd om de carrière van deze avontuurlijke vrouw te herbeleven. Moge deze muurschildering jonge meisjes in de buurt inspireren om hun dromen zonder grenzen te volgen!," voegt Delphine Houba, schepen bevoegd voor Cultuur, toe.
alle beelden met Hélène Dutrieu: copyright: @uitgeverij les iles
Jens Popelier