Inhuldiging van het Zaterdagplein: een nieuwe ontmoetingsplek in hartje stad

Op zaterdag 6 september heeft Anaïs Maes, schepen van Stedenbouw en Openbare Ruimte van de Stad Brussel, het vernieuwde Zaterdagplein ingehuldigd. Het plein werd volledig heraangelegd tot een echte buurtplek. Deze herinrichting past binnen de bredere transformatie van het stadscentrum, met de ambitie om een netwerk van groenere, rustigere en meer hedendaagse openbare ruimtes te creëren.

Sinds 2014 is het Zaterdagplein autovrij, maar de ruimte was nooit echt aangepast aan dat nieuwe gebruik. Het onaangename wegdek, de boordstenen en het gebrek aan banken maakten de plek weinig uitnodigend voor de bezoekers. Dankzij het project van de Stad Brussel is het plein nu van gevel tot gevel volledig vernieuwd.

Anaïs Maes, schepen van Stedenbouw en Openbare Ruimte:
​“Het Zaterdagplein is uitgegroeid tot een echte buurtplek: vergroend, uitnodigend en ontworpen in samenhang met de geschiedenis van het Begijnhofwijk. De restauratie van een Breugel fontein versterkt dit unieke en erfgoedrijke karakter. Deze heraanleg past perfect in onze strategie voor de transformatie van het stadscentrum: de vernieuwde pleinen en straten – de voetgangerszone, de Nieuwstraat, de Adolphe Max- en Émile Jacqmainlaan, de omgeving van de Beurs, Brucity en de Sint-Katelijnestraat – met elkaar verbinden en tegelijk een menselijke, toegankelijke openbare ruimte aanbieden die uitnodigt tot ontspanning, wandelen en een vlotte en veilige circulatie. Het Zaterdagplein sluit aan bij deze dynamiek en wordt zo een nieuwe ademruimte in het hart van de stad.”

Een toegankelijker en gezelliger plein

Het plein is volledig vlak aangelegd, zodat voetgangers en fietsers er zich makkelijk en veilig kunnen bewegen.

Het ontwerp sluit aan bij de sfeer van de Begijnhofwijk. Er zijn:

De bestaande bomen zijn behouden. Rond de stammen is meer ruimte gemaakt zodat ze beter kunnen groeien en er ook nieuwe planten konden bijkomen. Aan de kant van de Lakensestraat is een tweede groenzone aangelegd met grote struiken en een nieuwe boom. Dit zorgt voor een aangenamere overgang naar de drukke straten in de buurt.

Ook zijn er meer fietsrekken geplaatst, zodat bezoekers hun fiets gemakkelijk en veilig kunnen stallen.

“Het Zaterdagplein was lang geen plein, maar een wirwar aan betonblokken en andere obstakels. Nu is het een echt gezellig buurtpleintje geworden. Het heeft iets Zuid-Frans: het nodigt uit tot aperitief, petanque en bijpraten op een bank. Kroonstuk is het Bruegelfonteintje, dat ooit op het De Brouckèreplein stond en daarna jarenlang verkommerde in het depot van de Stad Brussel. Deze prachtige fontein werd hersteld en krijgt nu een nieuw leven op het plein. Dit toont opnieuw aan dat erfgoed moet leven en evolueren", zegt Ans Persoons, Brussels staatssecretaris voor Stedenbouw en Erfgoed.

De Breugelfontein “De Stoel”

Het plein herbergt voortaan de Breugelfontein “De Stoel”. Het bronzen beeld is geïnspireerd op een detail uit het schilderij “Kinderspelen” (1560) van Pieter Bruegel de Oude. De fontein maakt deel uit van een reeks die in de jaren 1980 werd geplaatst als eerbetoon aan de verdwenen Brusselse openbare drinkfonteinen.

De fontein werd in 1982 ingehuldigd op het De Brouckèreplein, maar in 2018 weggehaald tijdens de heraanleg van de wijk en tijdelijk opgeslagen in de stadsdepots. Vandaag krijgt ze opnieuw een plaats in de publieke ruimte, gerestaureerd en aangepast aan de noden van vandaag.

Oorspronkelijk kwamen deze drinkfonteinen er op vraag van de Koninklijke Maatschappij ter Bescherming van Dieren van België. Zij wilden zorgen voor toegang tot water voor paarden, honden, vogels én mensen. In 1908 telde Brussel er dertien.

Om de installatie duurzamer te maken en water te besparen, stroomt het water niet langer rechtstreeks naar het riool. Het wordt nu gedeeltelijk hergebruikt: eerst in een drinkbak voor honden, daarna naar een beplante wadi, en pas daarna naar de riolering. Een beplante wadi is een groene plek die regenwater opvangt, filtert en laat wegzakken in de bodem. Zo worden erfgoed, praktisch nut en duurzaam waterbeheer met elkaar gecombineerd.