« Onument » ingehuldigd,
​een Brussels herdenkingsmonument voor coronaslachtoffers

Meerdere gedenkplaatsen verspreid over ons land

Deze nieuwe plek voor bezinning in het hart van de Brusselse natuur werd ontworpen door het bureau Bas Smets en maakt deel uit van een groter project met meerdere herdenkingslocaties verspreid over het land. Na Gent, Kortrijk, Lommel en Aarschot krijgen nu ook Brussel en Leuven elk een symbolisch monument in de openbare ruimte om de slachtoffers van de pandemie te eren.

Samen vormen deze steden een verbonden netwerk van oorden die garant staan voor bezinning, reflectie, ontdekking en ontmoeting. Het vertrekpunt van elk project is de zorgvuldige selectie van een specifieke locatie in het landschap waar het monument zal worden geplaatst. Elk monument is anders, maar altijd gebaseerd op hetzelfde principe. Een perfecte cirkel, bestaande uit gebogen elementen van dezelfde afmetingen die wordt onderbroken door een natuurlijke kracht. Zo laat de compositie zien hoe de natuur zich verweeft met ons leven, hier gesymboliseerd door de banken in natuursteen.

Een gedenkteken in het noorden van Brussel

Anaïs Maes, Schepen bevoegd voor Stedenbouw in de Stad Brussel: “Dit monument, gelegen in het hart van het Ossegempark, zal een rustplaats worden in de stad. Een plek van sereniteit, ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de pandemie, maar ook aan alle dierbaren die ons te vroeg hebben verlaten. In navolging van het herdenkingsmonument ten zuiden van Brussel ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de aanslagen in Brussel, biedt dit project nu in het noorden van onze hoofdstad een nieuw contemplatief rustpunt.”

Voor “Onument” hebben de Stad Brussel en Bureau Bas Smets het Ossegempark uitgekozen. Onument bestaat uit dertien banken in een cirkel, op gelijke afstand van elkaar. Het bos omringt de banken. Bezoekers worden aangemoedigd om te gaan zitten en de omgeving in zich op te nemen. De gekozen locatie is gemakkelijk toegankelijk vanaf het wandelpad.

Dankzij de keuze voor deze locatie en de beperkte hoogte maakt het gedenkteken discreet en harmonieus deel uit van het bos in dit beschermde landschap zonder dat er bomen moesten worden gekapt. Door de bijna volledig vlakke ondergrond hoefde bovendien niet geraakt te worden aan het reliëf van het terrein.

Bas Smets, landschapsarchitect : “Van oudsher heeft de mens symbolen aangebracht in het landschap om belangrijke gebeurtenissen te herdenken. ​
​Het Onument in Brussel maakt deel uit van een familie van monumenten ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de Covid-crisis. ​
​De open cirkel staat symbool voor hoop en troost, terwijl de stilteplek uitnodigt tot rust en bezinning.” ​ 

Philippe Close, Burgemeester van de Stad Brussel: “Dit symbolisch monument geeft ons de kans om de slachtoffers te herdenken van de COVID-19-pandemie, die onze maatschappij diep heeft geraakt. Op deze plek brengen we hulde aan zij die we verloren zijn, maar ook aan het ziekenhuispersoneel dat aan de frontlinie stond.”

Franck Vandenbroucke, Minister van Volksgezondheid: “Het hoeft geen betoog dat de gezondheidscrisis die we gekend hebben diepe wonden heeft geslagen. Tijdens COVID hebben te veel mensen dierbaren verloren, hebben te veel mensen afscheid moeten nemen zonder afscheid te kunnen nemen. Je wordt daar stil van. Plekken zoals deze hebben intussen COVID overstegen. En daar ben ik blij om, omdat op diepmenselijk verlies geen kleur, afkomst of label plakt. Daarom is dit Onument een plek niet alleen om vaders en moeders - dochters en zonen - kinderen, familie of vrienden die we verloren hebben, te herinneren en te koesteren, ... ​ Maar is dit ook een plek om gewoon even dichtbij elkaar te zijn.”

Ans Persoons, Brussels Staatssecretaris belast met Stedenbouw en Erfgoed: "Elke sterke samenleving heeft rituelen en troostplekken nodig. Rouw is een hoogst individueel gevoel, maar mensen kunnen veel troost vinden in publieke plekken die de pijn en de littekens tonen die we allemaal oplopen in het leven. Plekken waar je naar toe kan gaan om rust te vinden, na te denken, in gedachten te verzinken, maar waar je, in je rouw, je ook verbonden voelt met de rest van de wereld."

Zoubida Jellab, Schepen bevoegd voor Groene ruimte: “Deze langdurige pandemie heeft ons allemaal diep geraakt: we hebben een geliefde, een vriend, een collega en soms zelfs meer verloren. Deze maanden van isolement hebben ons ook in staat gesteld om onze parken en groene ruimtes te herontdekken en hun essentiële belang voor onze lichamelijke en geestelijke gezondheid te begrijpen. Dit monument, verankerd in het hart van de natuur, is bedoeld als een plaats van herinnering en herdenking, een symbool van ons collectieve vermogen om te leren van deze beproeving.”